A
garage van autobusbedrijf Collard lag op Het Einde, nu nr. 8. Dit huis is een paar keer verbouwd. Werd vroeger aangeduid met ‘sectie- nummer C17’ met als adres ‘Eindstraat 17’ .
Deze kaart is van 1833 op kadasternummer 434 is het nummer nu het einde 8 vroeger C17 en van Collard
Ongeveer de huidige situatie 3012 is nu nummer 8 en de kaart is ongeveer van 1950
De eigenaar van toen en tevens garage houder was mijn overgrootvader Theodoor Collard zijn dochter Tru Collard de oudste uit het gezin Collard-Hendriks en is mijn oma heeft dit huis ongeveer rond 1927 overgenomen en in de jaren dertig nog eens verbouwd. En zij organiseerde ook verschillende bus reizen maar dat komt in deel 2
Onderstaand: de inschrijving van het busbedrijf in het register van de Kamer van koophandel.
Te lezen valt dat het bedrijf in 1924 is opgericht en in 1934 is opgeheven. De in de benaming genoemde zoon – zo stond het ook in de krant van 1924 – is Lei Collard (1906-1999). Hij zou het bedrijf na de vroegtijdige dood van zijn vader ook voortzetten. Meerdere zussen van Lei, waaronder oma Tru werden ingezet als conductrice.
Lei Collard was 18 jaar toen het gezin naar Beek vertrok. Uit de stamboom blijkt dat verschillende kinderen elders zijn geboren, b.v. in Kevelaer en Satzvey (gem. Mechermich). Dat wijst er op dat Theodoor Collard ‘brikkebekker’ was en de p[aats Satzvey wijst er op dat ze daar bieten gingen rooien, Catsop voor bepaalde tijd verliet en dan weer terug kwam. Na 1900 zijn alle kinderen in Catsop geboren.
Oma Tru, in 1917 gehuwd met Frans Joseph Smeets, woonde tezamen met haar gezin – waaronder mijn vader Theo, geb. 1919 te Catsop daarover later meer
Bovenstaande advertentie heeft betrekking op de route Elsloo-Beek-Sittard we zien een tijdsaanduiding wat in deze tijd niet zou kloppen b.v. 1.15 zal wel 13.15 nu zijn en de cafés waren in trek als op stap plaatsen dus er waren geen bus haltes. Theodoor Collard had de route overgenomen van Cartigny uit Sittard .In ieder geval was Cartigny een inspirator voor anderen om ook een lijndienst te beginnen. Zo stuurde Martin Kerckhoffs zijn broer Pierre A. Kerckhoffs er op uit om een bus te kopen in Ridderkerk voor 750 gulden. Dit was een Ford omnibus met een houten carrosserie voor 14 personen. Volgens de overlevering bedacht zich Pierre op de terugweg en hield de bus voor zich zelf.
05-11-1923
26-02-1924 in deze advertentie zet Cartigny zijn dienst stop
29-11-1923 verkoopt Cartigny een bus
In bovenstaande advertentie ( november 1923) biedt Cartigny zijn bus te koop aan. Of het de bus betreft waarmee de lijndienst werd uitgevoerd is onduidelijk; een nadere bus ten name van dit bedrijf heb ik niet gevonden. Dat zou betekenen dat deze bus nog geen maand in gebruik is geweest. Cartigny had ook een garagebedrijf; het kan dus zijn dat er een bus te koop is aangeboden die om andere reden zijn bezit was. Zo reed het bedrijf ook met een personen wagen heen en weer naar Keulen. Uit informatie van onder meer de familie Cartigny is gebleken het busbedrijf is beëindigd omdat de bezetting te laag was. Een genoemde reden: als hij b.v. mensen van de markt van Sittard naar Geleen of Beek wilde vervoeren die eieren hadden gekocht waren zij bang dat deze kapot waren als ze thuis waren de laatste rit wat hij maakte was van de markt in Sittard naar de kolleberg hij had wortelen geladen voor dat hij op de bestemming was hadden passagiers deze er uit gegooid en was de maat vol voor hem . Dat kwam vooral ook doordat toen nog geen of geen goede luchtbanden waren en de wegen in slechte staat waren. In de advertentie van Collard hierboven valt te lezen dat zijn bus is uitgerust met ‘vaste banden’. Dat duidt er op dat er wel al luchtbanden waren. Uit een verslag van Simon stond geschreven dat je de bussen van ver zag aan komen door de stofwolken.Wat ook opvalt is de keuze van deze dienst het was bijna Sint Lucia feest op 13 december in Beek en dan zou hij veel klandizie kunnen krijgen
Dit is de garage Cartigny. Aan de achterkant is een chassis met motor te zien. In deze staat werden zij bij de haven opgehaald en vervolgens naar een carrosseriebouwer gebracht je kan je wel voorstellen dat dit hachelijke ritten moeten geweest zijn een nazaat van Cartigny vertelde me dat ze die chauffeurs er vanaf moesten tillen helemaal verkleumd. Veel van deze carrosserieën werden gemaakt bij Well en Gourke te Heerlen, maar er waren meerder bedrijven (‘wagenmakers’) voor dit werk. Mijn vader Theo Smeets 25 jaar trouwe dienst bij de EBAD had dit zelf ook nog meegemaakt in de jaren vijftig toen brachten ze bussen naar Kusters ze kregen dan een leren jas met helm en bril als bescherming.
Well en Gourke Heerlen (foto Hub Rekko)
Foto Jeroen Heetkamp
1952 Kusters deze bussen waren betsemd voor de EBAD (foto Jeroen Heetkamp)
De meest voertuigen die in de begin jaren twintig als bus werden gebruikt waren voertuigen uit de eerste wereld oorlog; onderstaand een voorbeeld is een bus van Demandt, meestal Ford omnibussen (‘bussen voor iedereen’ later veranderd in ‘autobus’).
Demandt met zijn eerste bus 1924 (foto Hub Rekko)
Deze foto staat op naam van Demandt Ford Bus dit zou kunnen want hij reed deze route (foto Hub Rekko)
Deze twee advertenties laat zien van dat Alphons Demandt op ongeveer op dezelfde tijd (11-2-1924) als Collard reed; Collard reed toen al via een andere route naar Sittard. Maar een is van garage internationaal en de andere van Garage Demandt maar het telefoon nummer 55 is van hem .
Deze advertentie is van 13-12-1923. Kerckhoffs reed dus enekel maanden eerder dan Collard, maar had ook een andere route. Dus, zo leek het, was er klandizie genoeg.
In november 1924 beginnen de eerste provinciale keuringen en werden twee bussen voor collard gekeurd .
Een Chevorletbus met kenteken P7800 en een Ford bus met kenteken P 7999 deze worden in 1926 uit dienst genomen .
Hij gaat wonen aan de Prins Mauritslaan 22 te Beek, eerder garage Driessen ( nu: de parkeerplaats van Linders). Er tegenover lag het Parkhotel, nu appartementencomplex.
Dan zou links de garage van de Collard hebben gelegen foto uit 1947 maastrichterlaan 22 (foto heemkunde Beek )
Begin Februari 1926 worden de Chevorlet en Ford afgekeurd er word een andere Ford gekeurd en krijgt het kenteken van de Chevorlet P 7800 en deze bus word overgenomen van Demolin . Maar in mei 1926 word ook deze ook afgekeurd en tot september 1926 is de ford bus met kenteken P 10355 de enige bus van de Collard . Maar deze word ook weer in hetzelde jaar afgekeurd en word vervangen door weer een Ford bus met kenteken P 11853 . En in november 1926 komt er Berliet bus er bij en beschikt Collard weer over twee bussen Berliet bus had het kenteken P 10355
Foto: ook een Chevrolet bus van Maessen met als chauffeur de heer Collaris (foto Hub Rekko)
De bedrijven van Demandt en Collard zijn op enig moment samengevoegd maar voor het zover was is van alles in de buswereld van Beek gebeurd; de concurrentie was moordend en iedereen wilde als eerste op sommige plaatsen zijn of net iets goedkoper om aldus de meeste passagiers in de bus te krijgen. De Wet openbare vervoermiddelen uit 1880 voorzag hier niet in. Passende anekdote: Collard had achter op de bus een bordje met de tekst: Al is de Demandt nog zo snel de Collard achterhaalt hem wel.
Zie bovenstaande advertentie: Maessen en Collard vragen een vergunning aan voor een tweetal lijnen tussen Sittard en Maastricht.
Die dienstregelingen worden steeds gewijzigd omdat iedereen steeds vroeger op een bepaalde plek wilde zijn, net iets eerder dan de concurrent.
In 1926 word niet alleen de rijksweg geasfalteerd maar is ook een provinciale vergunning nodig om passagiers over te vervoeren. Garage Spronck valt af. De overige vier worden aangespoord tot samenwerking. Dit resulteert op 14 april 1927 tot de Zuid -Limburgse Autobusdienst (ZLAD Demandt /Collard ) en er komt een controleur. Dus ieder busbedrijf krijgt zijn deel en de kaartjes gelden voor iedere maatschappij.Verenigde Autobusdienst-Central (VAD-Central Kerckhoffs/Maessen
Z.L.A.D. Lei Collard met een N.A G. Imparator (nog geen startmotor, moest aangezwengeld worden) met kenteken P-15191.Deze bus word in 1934 overgenomen door J. Maessen. deze bus had motornummer 55236 Collard had deze gekocht in 1930 nieuw en deze bus had een capiciteit van 33 pk (foto Simon de Raadt)
een voorbeeld van het aanzwengelen van een bus uit 1933 (foto Guus Smeets)
Dit is de zelfde bus NAG imparator maar duidelijk is hier het kenteken te zien. (foto Collard) Deze bus word in 1930 gekocht en had het kenteken P 15191
Een typerend beeld van de jaren dertig te Sittard: tram, taxi en rechtsachter de Nag imparator van Z.L.A.D-Central.
V.A.D. Maessen=Kerchoffs (foto RHC)
In 1927 vraagt Collard een chauffeur voor een Berliet bus
![1926 Maassen Beek. 22 zitpl. Berliet-van Well Gourke dit zou de eerste gebouwde bus zijn.[1]](https://catsop550962392.files.wordpress.com/2018/12/1926-maassen-beek-22-zitpl-berliet-van-well-gourke-dit-zou-de-eerste-gebouwde-bus-zijn-1.jpg)
Dit is een Berliet bus; het zou de eerste carrosserie zijn, gebouwd bij van Well en Gourke voor Maessen. 1926 (foto Hub Rekko)
In december 1927 komt er een derde bus er bij wederom een Berliet bij Collard kenteken P 12826 .En in 1928 volgt er weer een nieuwe bus ditmaal een Studebaker P 13817 . Begin Juni 1928 word er een ford bus afgekeurd waardoor het aantal dienstbussen weer op drie komt. In november 1928 wordt het matrieel uitgebreid met een GMC afkomstig van Fisette met kenteken P 14554
04-12-1928
Deze bus was de Berliet bus met kenteken P 12826 daardoor werd het aantal bussen weer terug gebracht op drie
05-05-1928 de vergunning is goed gekeurd
Collard kocht in 1929 zijn eerste REO (Canadees merk) met kenteken P-10355 motornummer 10876 capiciteit 22 pk ter vervanging van de Berliet P 10355 .
Ook deze GMC (General Motors Company) met kenteken P-14554 werd aangekocht in 1928. Op de foto Lei Collard deze bus werd gekocht bij Fisette Maastricht
Dit is een Studebaker staat telefoonnummer op 55 dit nummer was van garage Internationaal Beek. Collard had er hier twee van deze bussen de tweede die ze overnamen was van vd.Biesen met kenteken P 10355
Studebaker . Martin Colaris dan Alphons Augustus (zwager directeur) en conducteur Teun Sanders .
Deze bus een R.E.O met kenteken P-13817 is aan gekocht door Collard in 1929 en weer verkocht in 1934 aan Demandt de foto is gemaakt in Koningswinter linksboven op het spatbord is Sjaak Collard monteur en schauffeur bij de garage Collard
Achterkant foto
Er volgt onderstaand een aantal foto’s van de Collard bussen. Sommige merken en veel personen zijn onbekend. Te lezen valt dat men ook naar het buitenland reisde.
foto Bus Collard
Rechts Huub Clemens getrouwd met Tilla Collard met de G.M.C. Clemens was ook chauffeur
Uit de foto blijkt dat er ook een Buick is aangekocht; de tenaamstelling van het bedrijf is thans Th.Collard –Hendriks. Deze Buick krijgt het kenteken van de uitgebrande G.M.C P-14554
Foto Buick van Collard
Het bedrijf waar Collard in 1931 deze BUICK kocht
Advertentie van 1932. Firma Collard is verhuisd naar Prins Mauritslaan 60 a (naast bakkerij Gerards, thans Mondzorg Mauritslaan). U ziet ook verschillende familieleden van Th.Collard -Hendriks het zijn allemaal dochters van hun die mee doen voor klandizie
Garage Collard lag ongeveer waar nu de tandartspraktijk is mauritslaan
Links Maria Eilsabeth Collard -Hendriks en dan Tilla Collard en rechts Tru Collard voor het de garage het logo staat nog op de ruit
De maandkaart van de garage Collard knipkaart .
foto midden tweede rijrechtop staand is Sjaak Collard
Deze foto’s zijn gemaakt in de Eifel bij de stuwdam STUWDAM VAN DE GILEPPE (foto Collard) en achter in de bus Sjaak Collard
Van deze bus ontbreekt mij aan gegevens Lei Collard staat helemaal rechts .(foto Collard)
26-2-1933 word er nog een speciaal voertuig aan gekocht
Het merk van de trekker was Chenard & Walker en van de oplegger Beers.
Ook in Gelderland hebben dergelijke combinaties gereden, o.a. bij Toonen in Nijmegen en bij Karel Wolf in Arnhem.
Mocht Collard die combinatie 2e hands gekocht hebben dan zou dat mogelijk bij een van hen geweest kunnen zijn.
Maar in ieder geval is het het meest waarschijnlijk dat ook de combinatie van Collard van het merk Chenard & Walker / Beers
In 1933 het overlijden van Th.Collard en zal alles veranderen in de busonderneming Collard
29-06-1933 Zoon Lei Collard doet een aanvraag tot overdracht van de autobusdienst.
Op 30-06-1934 wordt de vergunning verleend. Overige erfgenamen van Th. Collard kunnen (dus) geen rechten meer claimen.
1934 de firma Th.Collard wordt ontbonden .
Bovenstaand een document van de Kamer van Koophandel waar de ontbinding van de Firma Collard een feit wordt; alle erfgenamen hebben getekend.
De Ford wordt begin juni 1928 afgekeurd, waarmee het aantal dienstbussen weer op drie komt.
In november 1928 wordt het materieel uitgebreid met een GMC, afkomstig van Fisette:
Th. Collard 1928 P 14554 GMC Buick 2008698 22/4 1934 N. Fissette
Op 4 december 1928 vliegt Berliet P 12826 in brand en brandt daarbij volledig uit. Dit was daags na of op dezelfde dag dat deze weer voor een periode van 3 maanden was goedgekeurd.
Daardoor werd het aantal dienstbussen van Collard weer teruggebracht tot drie.
Begin september 1929 wordt de andere Berliet (P 10355) vervangen door een REO, die eveneens dit kenteken krijgt.
Th. Collard 1929 P 10355 REO 10876 20 1934
En in oktober 1929 wordt het wagenpark uitgebreid met een 2e Studebaker, die werd overgenomen van vd Biesen:
Th. Collard 1929 P 11853 Studebaker 37439 21/4 1931-11-03 H. vd Biesen uitgebrand
In december 1930 wordt een nieuwe N.A.G. in dienst gesteld. Studebaker P 13817 komt vanaf toen niet meer op de keuringslijsten voor en werd toen dus afgevoerd.
Th. Collard 1930 P 15191 N.A.G. N.A.G. 55236 33/2 1934 J.H. Maassen Imperator
Op 3 november 1931 brandt andermaal een autobus van Collard volledig uit. Dit moet Studebaker P 11853 zijn geweest, die in augustus 1931 nog weer voor een periode van 3 maanden werd goedgekeurd, maar in november niet meer voor de keuring verschijnt (en later evenmin).
Ter vervanging daarvan wordt via Fisette en gebruikte GMC aangeschaft:
Th. Collard 1932 P 7800 GMC T42D 1817 1929 2356093 De Bruijn 25 1934 N. Fissette In ’36 bij Mainz en Custers
In februari 1933 wordt nog een trekker met oplegger tbv mijnwerkersvervoer aangeschaft.
Aangezien die niet voor de reguliere lijndienst was bestemd viel die niet onder de keuringsvoorschriften en komt dus niet op de keuringslijsten voor.
Ook touringcars die niet op de lijndienst werden ingezet vielen niet onder de keuringsvoorschriften, zodat vermoedelijk niet alle touringcars van Collard bekend zijn.
Wel bekend is de volgende Diamond:
Th. Collard P 13817 REO 22 1934 J.A. Demandt?
Het kenteken van deze Diamond werd voorheen gedragen door een Studebaker die tussen oktober 1930 en december 1930 werd afgevoerd. De Diamond moet dus van daarna dateren.
In een advertentie is spraken van touringcars van 15 tot 35 personen. Deze touringcars zijn dus niet terug gevonden.
Op 10 mei 1933 overlijdt Th. Collard.
Het was de bedoeling dat zijn zoon, L. Collard het bedrijf zou voortzetten.
De in 1927 verkregen vergunning wordt nu overgeschreven op naam van J.A. Demandt en L.J.A. Collard.
Echter de overige kinderen eisen hun rechtmatig erfdeel op, waardoor de onderneming moet worden verkocht.
De vergunning voor de lijndienst Sittard – Beek – Maastricht wordt verkocht aan partner Demandt en door GS van Limburg eind juni 1934 op diens naam overgeschreven.
Op 9 juli 1934 worden op verzoek van de familie Th. Collard (zijnde de erven) alle bezittingen, zowel onroerende als roerende goederen, openbaar verkocht.
En op 8 oktober 1934 wordt, ingevolge een beschikking van de kantonrechter, het nog aanwezige autobusmaterieel openbaar verkocht, zijnde: Een N.A.G. met 33 zitplaatsen. Dit is dus de P 15191. De GMC met 23 zitplaatsen was naar alle waarschijnlijkheid de P 14554; het GMC-chassis was vermoedelijk dat van de P 7800. De N.A.G. werd gekocht door J.H. Maassen en bleef derhalve dienst doen op de lijn Sittard – Beek – Maastricht. De REO P 13817 zou gekocht zijn door J.A. Demandt, maar is daar niet terug te vinden (logisch indien deze als touringcar in gebruik bleef). Ook de andere REO is niet terug gevonden, noch bij Demandt, noch bij een andere ondernemer. Waar GMC P 14554 gebleven is is niet bekend. GMC P 7800 duikt in 1936 op bij Mainz en Custers in Gulpen met een 25-persoons carrosserie van De Bruijn.NB Een GMC P 4654 is in geen enkele Limburgse keuringslijst te vinden. Het kenteken P 4654 evenmin. REO met 22 zitplaatsen. Dit is of de P 13817, een Touringcar die niet voor de lijndienst werd gebruikt en derhalve niet onder de keuringseisen viel, of de P 10355, die oorspronkelijk 20 zitplaatsen had, maar waarvan dat aantal in mei 1932 met 2 was uitgebreid. Een GMC met 23 zitplaatsen en een GMC-chassis.
05-03-1938 word de naam Collard nog eens gebruikt net voor deze naam ook veranderd in E.B.A.D
het begin van de E.B.A.D 1938 mijn vader had deze foto nog in zijn album met nog vele andere waar ik in deel 2 wat meer ga vertellen .
Mijn grote dank gaat uit naar Kees van Schenk Brill voor de aanvullende informatie Leon Collard Fam. Clemens Jhon Veerkamp Hub Rekko Wiel Mesters
catsop van vreuger 
Hallo Guus,
Met veel belangstelling je verhaal over de autobusonderneming Collard gelezen. Boeiend.
Een tweetal opmerkingen:
Volgens mijn gegevens is Studebaker P-8928 nooit van Collard geweest.
Hij werd door Maessen in juni 1928 aangekocht en toen met dit kenteken in dienst gesteld.
Werd door Maessen ingebracht in de VAd-Central en kreeg daar nummer 6. Hiervan heb je een foto opgenomen.
Kreeg in 1933, nadat hij een nieuwe carrosserie van Kusters 7 Lemmens had gekregen, kenteken P-22795 en ging per 1 mei 1938 naar de EBAD en kreeg daar nummer 7.
De in december 1928 uitgebrande bus was volgens mij niet de GMC, want die werd volgens de Limburgse keuringslijsten in februari 1929 weer voor een periode van 3 maanden goedgekeurd.
Wellicht betrof het de Berliet P-12826. Die werd in december 1928 voor het laatst gekeurd en komt daarna op de keuringslijsten niet meer voor.
Met vriendelijke groet,
Kees van Schenk Brill
LikeGeliked door 1 persoon